The International Booker Prize’ın Kısa Listesi

The International Booker Prize’ın kısa listesi açıklandı. Listede altı roman var ve maalesef Türkiye’den kimse yok.

Kısa liste şöyle:

·       The Enlightenment of the Greengage Tree - Shokoofeh Azar (Europa Editions),İran

·        The Adventures of China Iron - Gabriela Cabezón Cámara (Charco Press), Arjantin

·        Tyll - Daniel Kehlmann (Quercus), Almanya

·        Hurricane Season - Fernanda Melchor (Fitzcarraldo Editions), Meksika

·        The Memory Police - Yoko Ogawa (Harvill Secker), Japonya

·        The Discomfort of Evening - Marieke Lucas Rijneveld (Faber & Faber), Hollanda

Uzun liste aşamasında elenenler:

• Red Dog - Willem Anker (Güney Afrika)
• The Other Name: Septology - Jon Fosse (Norveç)
• The Eighth Life - Nino Haratischvili (Gürcistan)
• Serotonin - Michel Houellebecq (Fransa)
• Faces on the Tip of My Tongue - Emmanuelle Pagano (Fransa)
• Little Eyes - Samanta Schweblin (Arjantin)
• Mac and His Problem - Enrique Vila-Matas (İspanya)

İlk aday İranlı Shokoofeh Azar’ın The Enlightment of The Greengage Tree adlı romanı. Yazar 2011 yılında siyasi sığınmacı olarak Avustralya’ya göç etmiş. Eseri Farsçadan İngilizceye çeviren kişi başının belaya girmemesi için anonim olarak anılmayı tercih etmiş.

Tanıtım metni:

1979 İslam Devrimi'ni izleyen on yılda İran'da geçen bu etkileyici, zengin hayal ürünü roman, ailesi hem entelektüel özgürlüklerini hem de yaşamlarını koruma umuduyla Tahran'daki evlerinden küçük bir köydeki yeni yaşamlarına kaçmak zorunda bırakılan 13 yaşındaki Bahar'ın hayaleti tarafından anlatılıyor. Ancak kısa süre sonra kendilerini hem canlıları hem de ölüleri, yaşlıları ve gençleri etkileyen ve ülkeyi baştan sona saran devrim sonrası kaosun girdabına yakalanmış bulurlar. The Enlightenment of the Greengage Tree, zulümle karşı karşıya kaldığında hayal gücünün gücünden ve insanlığın hikâye anlatma ritüeli aracılığıyla dünyayı anlamlandırma ihtiyacından bahseder. Unutulmaz karakterleri ve ışıltılı büyülü gerçekçi stiliyle Azar, baskıcı bir politik rejimin vahşeti ile eski, canlı bir kültürün güzelliğini bir araya getiren zamanında ve zamansız bir hikâye örüyor.

İkinci aday Alman Daniel Kehlmann’ın yeni romanı Tyll. Kehlmann Avrupa’nın önde gelen yazarlarından. Yazarın Gitmeliydin, F, En Uzak Yer, Dünyanın Ölçümü, Ben ve Kaminski, Sesler isimli eserleri Can Yayınları tarafından yayımlandı. Muhtemelen bu romanı Türkçe olarak okuyabileceğiz.

Tanıtım metni:

O bir üçkağıtçı, bir oyuncu, bir şakacı. El sıkışması şeytanla bir anlaşma gibi, gülümsemesi bulutlarda bir çatlak gibi; şimdi seni izliyor ve döndüğünde çoktan gitmiş. Tyll Ulenspiegel burada!

Almanya'daki diğer tüm köyler gibi bir köyde, sıska bir çocuk iki ağaç arasındaki bir ip üzerinde dengededir. Değirmenin ve demircinin yanında, Soğuk Kadının fısıldadığı ve goblinlerin gezindiği ormanda pratik yapar. Dışarı çıktığında asla aynı olmayacak. Tyll sıradan köylerden kaçacak. Madenlerde ölüme meydan okuyacak. Savaş alanında top mermilerinden daha hızlı koşacak. Mahkemelerde devlet başkanlarını kandıracak. Seyahat eden bir şovmen olarak, yolculuğu onu hiç bitmeyen bir savaşın kalbine götürecek. Şişman kontların, cadı avcılarının ve entrikacı kraliçelerin maceraları arasında Tyll kralların ahmaklıklarını ve aptalların bilgeliğini açığa çıkarmak için alaycı fügüyle dans eder.

Ürkütücü mizahı ve etkileyici insanlığıyla Daniel Kehlmann bu efsaneyi ortaçağ Alman folklorundan alıp Otuz Yıl Savaşı sahnesine sokuyor. Vatandaşlar siyasetin ve kuklacıların oyuncaklarına dönüştüğünde, Tyll, şeytani zarafeti ve özgürlüğe olan açlığıyla, isyanın ruhudur - sudaki bir mantardır, karanlıkta bir kahkahadır, tüm zamanların kahramanıdır.

Üçüncü aday Arjantin’den, Gabriela Cabezon Camara’nın The Adventures of China Iron isimli romanı. İsimdeki China Iron kısmı Arjantinli yazar Jose Hernandez’in 18. Yüzyılda yazdığı 2316 satırlık epik şiire göndermeymiş. Arjantin tarihini deşen bir romanmış.

Tanıtım metni:

1872. Arjantin pampaları. China, uzak bir gaucho kampında yaşayan genç bir kadındır. İyi biri olmayan kocası askere alındıktan sonra China özgürlük için kaçar, İskoçya'dan bir yerleşimci olan yeni arkadaşı Liz'le Arjantin pampalarında bir yolculuğa çıkarlar. Liz’in China’yı İngiliz İmparatorluğu'nun alçak yöntemleriyle eğittiği yol boyunca zamanla ikisinin de gözleri Arjantin'in zengin florasına, faunasına, kültürlerine, dillerine ve ulus inşasının acımasız şiddetine açılır. Arjantin’in temel gaucho destanı Martín Fierro'nun bu yıkıcı yeniden anlatımı, yaşayan dünyanın renginin ve hareketinin, açık yolun, sevginin ve kalıcı özgürlük rüyasının bir kutlamasıdır. Gabriela Cabezón Cámara mizahi üslubu ve kültürel birikimiyle acımasız ilerlemenin kayıplarının ve ulusal köken mitlerinin incelikli bir eleştirisi olan neşeli, halüsinasyonvari bir roman yaratmış.

Dördüncü aday Hollandalı Marieke Lucas Rijneveld’in The Discomfort of Evening adlı romanı. Yazar aslında bir şair, bu eser yazarın ilk romanıymış. Oldukça deneysel bir esermiş.

Tanıtım metni:

Jas, kırsal Hollanda'da çiftçilikle uğraşan dindar ailesiyle yaşıyor. Bir kış günü ağabeyi bir buz pateni gezisine katılıyor. Yalnız bırakılmaya kızgınken, Tanrı'ya ahlaksızca yalvarıyor ve abisi bir daha geri dönmüyor. Keder çiftliği yutarken, Jas ailesinin hepsini raydan çıkarmakla tehdit eden bir karanlığa dönüşmesini izlemek gibi rahatsız edici imgelerden oluşan bir girdaba çekilir. Ödüllü genç şair Marieke Lucas Rijneveld’in Hollanda’nın sansasyon yaratan ve çoksatan bu ilk romanı her şeyi tüm çıplaklığıyla ortaya koyuyor. Michele Hutchison’un çarpıcı çevirisi diğerlerinde benzemeyen bu farklı dil dünyasının tüm vahşi, şiddetli güzelliğini yansıtıyor.

Beşinci aday Japon yazar Yoko Ogawa’nın The Memory Police adlı eseri. Adada yaşayan genç bir kadının köyünde eşyaların kaybolmasıyla anıların da yok olmasını konu edinen distopik bir romanmış. Yazarın Profesör ve Hizmetçi adlı eseri Pegasus Yayınları tarafından basılmış.

Tanıtım metni:

Şapka, şerit, kuş, gül. Adadaki insanlar için, kaybolan bir şeyin artık bir anlamı yok. Bahçede yakılabilir, nehire atılabilir veya Hafıza Polisine teslim edilebilir. Çok geçmeden ada varlığını unutur. Genç bir romancı, editörünün Hafıza Polisi tarafından götürülme tehlikesi olduğunu keşfettiğinde, umutsuzca onu kurtarmak ister. Nedense editör unutmaz ve anılarını saklaması giderek zorlaşır. Sırada ne yok olacağını kim bilebilir?

Hafıza Polisi, Japonya'nın en büyük yazarlarından birinin hafızanın gücü ve kaybın travması hakkında güzel, akılda kalıcı ve kışkırtıcı bir masal.

Son aday ise Meksikalı Fernando Melchor’un Hurricane Season adlı romanı. Meksika’nın bir köyünde yaşayan ve köylüler tarafından cadı ilan edilen bir kadının ölümünü konu edinen bir roman. Roman birçok anlatıcıya sahip ve çok uzun paragraflardan oluşuyor.

Tanıtım metni:

Hurricane Season, Meksika'nın kırsalındaki bir köy olan La Matosa'nın eteklerindeki küçük bir su yolunda çürüyen bir cesedin ürkütücü keşfiyle başlar. Kısa zamanda cesedin erkekler tarafından korkulan, aşk tılsımları ve yasadışı kürtajlar konularında yardım ettiği kadınlar tarafından güvenilen yerel cadıya ait olduğu anlaşılır. Gabriel García Márquez’in Ölüm Öncesi Günlüğü'nün (Bizdeki Kırmızı Pazartesi) yapısını yansıtan roman, La Matosa’nın cadının cinayetine yol açan olayları birkaç açıdan ele alıyor. Hurricane Season, dedektif hikayesi kısıtlamalarını hızla aşıyor: suçlular anlatıda erkenden adlandırılıyor ve soruyu kimden ziyade nedene kaydırıyor. Luismi, Norma, Brando ve Munra'nın hikayeleriyle Fernanda Melchor, yoksulluk ve şiddet, maçoluk ve kadın düşmanlığı, batıl inanç ve önyargı tarafından yönetilen yaşamların portresi çiziyor. Büyüleyici olduğu kadar acımasız bir lirizmle yazılan Hurricane Season, Melchor’in İngilizceye çevrilen ilk romanı. Meksika’nın ve onun şeytanlarının müthiş bir portresi.

 

Ödülü kazanan 26 ağustosta açıklanacak.